Waarom Chinua Achebe niet voor de makkelijke weg kiest

Met een sympathieke hoofdpersoon neem je makkelijk lezers voor je in. Voor dat gemak kiest Chinua Achebe niet in Things Fall Apart. En terecht. Things Fall Apart is waarschijnlijk de meest invloedrijke roman van Afrika. Van grote betekenis voor het zelfbewustzijn van het Afrikaanse continent ten tijde van de dekolonisatie, en ook nu nog een

Eileen Chang, stilist van de Chinese psyche

Hoewel ze ooit in de vergetelheid dreigde te raken, behoort Eileen Chang nu tot de onbetwiste top van de literaire canon in China. Ook in het westen groeit de belangstelling voor haar werk. Terecht, er schrijft niemand zoals zij. Misschien komt dit doordat haar fundament rust op twee zeer verschillende literaire tradities; de Chinese en

Regels breken met Virginia Woolf

De regels kennen en ze vervolgens breken. Daar komt de beste literatuur uit voort. De onconventionele Virginia Woolf is daar een groot voorbeeld van. In Orlando breekt ze uit het keurslijf van ‘literaire genres’ en maatschappelijke conventies. Het is een malle gewoonte om op het omslag van een boek te zetten dat het een ‘roman’

Don Quichot en zijn rebelse geschiedschrijver

Ik ben gefascineerd door de Arabische geschiedschrijver Sidi Hamid Benengeli, die nauwgezet en betrokken is, maar ook zichtbaar worstelt met zijn materiaal. Hij bestaat niet werkelijk, moet ik daar meteen bij zeggen. Hij is een verzinsel van Cervantes, opgevoerd in ‘De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha’. In het eerste deel van deze klassieker

Lu Xun, China’s ‘enige schrijver’

Een meer dan levensgroot koperkleurig beeld van Lu Xun staat in een enorme hal. Bezoekers naderen hem, gaan op de foto en raken hem even aan – zijn hand en knie glanzen onder de vele blijken van affectie. Dit is de schaal waarop China zijn grootste schrijver eert. Ik ben overdonderd. Zoiets heb ik nooit

Oekraïne en Rusland strijden om Gogol

Nikolaj Gogol staat bij ons bekend als een van de grote klassieke Russische auteurs, maar hij groeide op in de Oekraïense regio Poltava. Het gebied was op dat moment onderdeel van het Russische Keizerrijk. De schrijver wordt door zowel Oekraïne als Rusland gezien als een nationale held. Het is heel gebruikelijk om het in Nederland

Het veelstemmige koor van Nobelprijswinnaar Svetlana Aleksijevitsj

Svetlana Aleksijevitsj durft de wereld te confronteren met gruwelijke thema’s. Ik las haar Tsjernobyl-gebed nadat ze de Nobelprijs voor 2015 toegekend had gekregen. Als ik eerlijk ben; ik zag er niet naar uit om me te verplaatsen in mensen die de meest huiveringwekkende en onbegrijpelijke ramp uit de geschiedenis hebben meegemaakt. Wat hebben zij aan mijn

Nescio’s zon

De zon is een terugkerend personage in het oeuvre van Nescio, soms uitdagend, soms tergend, soms verpletterend. Geladen met betekenis voor de andere karakters. De zonbeschrijvingen leken me een goed startpunt om te onderzoeken hoe Nescio’s bijzondere taalgebruik nu eigenlijk werkt. Wat maakt dat onbestemde gevoel los waar ik net als veel andere lezers door

Eileen Chang: leven in uitersten

Infographic Aan de ene kant een opiumverslaafde vader met een concubine, aan de andere kant een moeder die jarenlang naar Engeland verdwijnt. Al vanaf haar vroegste jeugd heeft Eileen Chang alle reden om met enig cynisme naar de mensheid te kijken. Terwijl haar vader vasthoudt aan het traditionele, patriarchale China, verlangt haar moeder naar het

Het tikkende hamertje van Tsjechov en Walser

Grote groepen mensen hebben het slechter dan wij. Wat doet dat met ons? Anton Tsjechov en Robert Walser vroegen zich al af hoe het bevoorrechtte deel van de bevolking omgaat met ongelijkheid. In Tsjechovs weergaloze verhaal ‘Kruisbessen’ vertelt Ivan Ivanytsj aan twee kennissen over zijn broer, die erg ingenomen is met zijn nieuwe leven als landeigenaar.

Ben ik Heathcliff?

‘I am Heathcliff’, staat er op de theemok. Wat een merkwaardig literair souvenir. Nogal confronterend ook. Ben ik Heathcliff? Zijn er lezers die zichzelf Heathcliff vinden? In hoeverre vereenzelvig je je met een literair personage? En waarom zou je dat via een theemok uit willen dragen? De mok zie ik in de museumwinkel van Brontë

Vita; de muze van Virginia Woolf

Infographic Hoe voelt het als het grootste genie van jouw generatie een boek over je schrijft? Vita Sackville-West weet dat; zij is de muze voor Virginia Woolfs Orlando. Haar familiegeschiedenis, haar leven, haar persoonlijkheid zijn in het werk vervlochten. [tekst gaat door onder de infographic] Dit zijn enkele fragmenten uit een brief van Vita Sackville-West

Van schokgolf tot voetstuk: reacties op Wuthering Heights

Infographic De eerste lezers van Wuthering Heights, in 1847, zijn geschokt. Terwijl de ene recensent adviseert om het boek te verbranden, put een ander troost uit de gedachte dat het tenminste nooit door een breed publiek gelezen zal worden. Latere generaties zijn pas in staat om het monumentale meesterwerk op waarde te schatten. Enkele toonaangevende reacties door

In de voetsporen van Raskolnikov

Misdaad en Straf daagt elke lezer uit om na te denken over moraal, armoede, religie en de menselijke psyche. Een grote roman met grote ideeën, opgebouwd rond een gesjeesde student die denkt er goed aan te doen om iemand te vermoorden. De eerste keer Misdaad en Straf lezen is een ervaring – het is zoiets

Het zelfverzekerde taalgebruik van Sherlock Holmes

Arthur Conan Doyle is niet de grootste auteur van de negentiende eeuw. Als ik door zijn werk blader, is er altijd wel iets waar ik om moet fronsen – een bordkartonnen bijfiguur hier, een plichtmatige dialoog daar, ergens anders een houterige plotwending. Maar met Sherlock Holmes heeft Doyle een van de meest onverwoestbare personages uit

Yu Hua toont transformerend China

China begrijpen is niet eenvoudig, als je in klein en overzichtelijk Nederland woont. Het is wel noodzakelijk; ook ons landje is onlosmakelijk met deze reus verbonden. Yu Hua is een scherpzinnige gids door zijn land. Hij observeert en duidt wat er om hem heen gebeurt, hij wíl begrijpen wat er in de hoofden van de

De gekochte echtgenote bij Austen en Wharton

Jane Austen! Bij haar legendarische naam denken talloze lezers meteen aan de romantische verhoudingen waar generaties bij hebben weggedroomd, aan Mr. Darcy en Elizabeth Bennet, Elinor Dashwood en Edward Ferrars. Hoe Jane Austen de romantische complicaties van die lieve mensen tot een goed einde brengt is mooi. Toch is Austen wat mij betreft vooral indrukwekkend

Petina Gappah en de zeldzame jij-vorm

De jij-vorm slaagt zelden in verhalende literatuur. Eerste en derde persoon enkelvoud werken prima, maar de tweede persoon enkelvoud komt al snel geforceerd of volslagen belachelijk over. Ik was daarom verrast om in het debuut van de Zimbabwaanse schrijfster Petina Gappah, de verhalenbundel En Elegy For Easterly, een prachtige uitvoering van deze stijlvorm te vinden.

Lu Xun lezen als leek

Mao was de grootste fan van Lu Xun. Als gevolg daarvan is deze schrijver een periode lang op bijna religieuze wijze verheerlijkt. Het is alleen al daarom niet overdreven te stellen dat Lu Xun dé grootste schrijver van China is. Iedereen kent hem. Nu zijn werk geen verplichte kost meer is waar geen kritiek op

Tolstojs Oorlog en Vrede in cijfers

Infographic Wanneer kun je een roman ‘episch’ noemen? Het is een predicaat dat je niet zomaar op elk omvangrijk boek kunt plakken, maar Tolstojs Oorlog en Vrede behoort onomstotelijk tot die selecte groep. [tekst gaat verder onder de infographic] Met ruim 1500 pagina’s is het een uitzonderlijk kloek werk, maar dat hoeft in zichzelf geen