Esther Kinsky: aandachtige schrijver voor aandachtige lezers

Zo’n periode waarin je niet weet wat je met je leven aan moet, aarzelt om een richting te kiezen, het liefst even op de pauzeknop drukt: dat beschrijft Esther Kinsky subliem in Langs de rivier. Prachtige observaties van iemand die de blik naar buiten keert. De pauzes van het leven worden niet zo vaak bezongen

5 rijkbevolkte romans van nu

Het lijkt soms alsof de hedendaagse literatuur gedomineerd wordt door verhalen vanuit een enkel perspectief, vaak ook nog eens (semi-)waargebeurd. Daartegenover staan schrijvers die juist met verve een complete gemeenschap neerzetten, met alle subtiele onderlinge verhoudingen en verschillende gezichtspunten die daarbij horen. Zes hedendaagse Duitstalige auteurs schreven van die rijkgeschakeerde boeken. Stuk voor stuk laten

De lichtvoetige Carry van Bruggen

Van Carry van Bruggen zijn twee werken in de Canon van de Nederlandse Letterkunde terechtgekomen: haar filosofische Prometheus en haar modernistische Eva. Twee intense werken, waardoor er een air van gewichtigheid om haar heen is komen te hangen. Terwijl ze ook een luchtige, satirische, opgetogen kant heeft. Op zoek naar de lichtvoetige Carry van Bruggen.

Einde van een decennium: vijf romans uit én over de jaren 10

De jaren 10 van de 21e eeuw zitten er bijna op… en wat een ongelooflijk turbulent decennium was het! Schrijvers die hun tijd proberen te duiden, hebben een wereld op drift onder hun hoede. Hoe ze dat aanpakken? Deze vijf romans helpen om onze tijd te bevatten – voor onszelf, en voor de generaties na

Eindelijk Nederlandse vertaling voor Eileen Chang

Eileen Chang, een van de grootste Chinese auteurs ooit, is eindelijk in het Nederlands vertaald. ‘De liefde van een half leven’ is kenmerkend en daarmee een goede introductie tot haar werk. Waarom ze zo uitzonderlijk is, en de moeite van het lezen waard blijft, begrijp je na het lezen van deze roman. En daarna wil

De cadeautjes van Lydia Davis

Sommige mensen zijn uitzonderlijk goed in cadeaus geven: zorgvuldig verpakte presentjes, waar vervolgens ook echt iets waardevols inzit. Iets waar je iets aan of mee hebt. Zo’n cadeautjesuitdeler is Lydia Davis, grootheid van het écht korte verhaal. Lydia Davis geeft elk verhaal de ruimte die het nodig heeft; soms een paar regels, soms een paar

Vijf wintertaferelen uit de wereldliteratuur

Wat onthoud je van de romans die je hebt gelezen? Wat personages en verhaalwendingen, een enkele indrukwekkende zin misschien. Maar kun je je van je favoriete scenes herinneren in welk seizoen ze zich afspelen? Meestal niet, waarschijnlijk. Maar soms zijn de weersomstandigheden zo indringend beschreven, dat ze een blijvende impressie achterlaten. Vijf legendarische winterscenes op

Schrijven in het moment: Ali Smith in Brexit-Engeland

Ali Smith was opgetogen te ontdekken dat een boek zes weken nadat zij de laatste punt had gezet, in de winkel kan liggen. Dat wat je schrijft over het nu, ook in het nu uitgegeven kan worden. Het gaf haar nieuwe vergezichten op een thema dat haar al haar hele oeuvre bezighoudt: tijd. Ze besloot

Nescio’s zoektocht naar de eeuwigheid

Het is op het eerste oog meer een aantekenschriftje dan een dagboek. Een notitie over de lichtval, over de prijs van de tompoezen, over een rij bomen… Nescio’s Natuurdagboek is een verzameling indrukken. Maar indrukken van wat? Al bladerend begon ik aan het dagboek, dat hij bijhield tussen 1946 en 1955. Hier en daar een

Carmen Laforet: Het Niets dat alles zegt

Een jonge studente komt inwonen bij haar familieleden. De sfeer in huis is beklemmend, het meisje snakt naar een ander, vrijer leven. Dat is in het kort waar ‘Nada’ van Carmen Laforet op neerkomt. Het uitgangspunt is niet meteen uitzonderlijk. Er zijn al talloze romans gewijd aan opgroeiende jongeren die de wereld ontdekken, en er

Met een stofdoek langs Carry van Bruggen

Op de plek waar ooit het belangrijkste literaire erfgoed van Zaandam stond, is nu een troosteloos, grotendeels leegstaand winkelcentrum gevestigd. Het ‘huisje aan de sloot’, waar Carry van Bruggen een verhalenbundel op baseerde, is niet meer. In dit weggevaagde huisje groeiden zus en broer Carry van Bruggen en Jacob Israël de Haan aan het einde

Herta Müller: overpeinzingen bij een leeservaring

Toen ik Barrevoetse Februari van Herta Müller las, realiseerde ik me weer eens hoe gebrekkig het leesonderwijs was dat ik op de middelbare school kreeg. Met ‘tekstverklaringen’ moest een boek worden geduid. Als je op die manier Müllers werk benadert, wordt het een vervelende exercitie, die geen enkel recht doet aan de werkelijk indringende leeservaring.

Introductie tot Gogol: De Mantel

Nikolaj Gogol heeft grote invloed gehad op een heel scala aan schrijvers wereldwijd; misschien omdat hij zoveel gezichten heeft. Dat maakt hem ook nog steeds zo verrassend om te lezen. Een introductie. Misschien geeft het al enig idee van Gogols werk als je ziet wie in zijn voetsporen traden. Hij behoorde tot de voorhoede van

Herinneringen (re)construeren met Anne Enright

We construeren onszelf en ons verleden tot er een samenhangend geheel ontstaat, maar iedereen weet van zichzelf dat dit niet het hele verhaal is. Achter het ogenschijnlijk eenduidige beeld dat we van onszelf presenteren aan de buitenwereld zit een wirwar van onvolledige herinneringen en veranderde opvattingen. Die innerlijke chaos die in elk mens zit, wordt

De verteller in de openingszin

Waar is de schrijver als je leest? Soms neemt een auteur expliciet de oeroude rol van verhalenverteller op zich, en raakt de lezer aan. Te beginnen bij de openingszin. In het Chinese Wuzhen zag ik eens een traditionele verhalenverteller aan het werk. Verstaan deed ik het niet, wat mij de kans gaf om zowel de

Eileen Chang, stilist van de Chinese psyche

Hoewel ze ooit in de vergetelheid dreigde te raken, behoort Eileen Chang nu tot de onbetwiste top van de literaire canon in China. Ook in het westen groeit de belangstelling voor haar werk. Terecht, er schrijft niemand zoals zij. Misschien komt dit doordat haar fundament rust op twee zeer verschillende literaire tradities; de Chinese en

Regels breken met Virginia Woolf

De regels kennen en ze vervolgens breken. Daar komt de beste literatuur uit voort. De onconventionele Virginia Woolf is daar een groot voorbeeld van. In Orlando breekt ze uit het keurslijf van ‘literaire genres’ en maatschappelijke conventies. Het is een malle gewoonte om op het omslag van een boek te zetten dat het een ‘roman’

Don Quichot en zijn rebelse geschiedschrijver

Ik ben gefascineerd door de Arabische geschiedschrijver Sidi Hamid Benengeli, die nauwgezet en betrokken is, maar ook zichtbaar worstelt met zijn materiaal. Hij bestaat niet werkelijk, moet ik daar meteen bij zeggen. Hij is een verzinsel van Cervantes, opgevoerd in ‘De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha’. In het eerste deel van deze klassieker

Het veelstemmige koor van Nobelprijswinnaar Svetlana Aleksijevitsj

Svetlana Aleksijevitsj durft de wereld te confronteren met gruwelijke thema’s. Ik las haar Tsjernobyl-gebed nadat ze de Nobelprijs voor 2015 toegekend had gekregen. Als ik eerlijk ben; ik zag er niet naar uit om me te verplaatsen in mensen die de meest huiveringwekkende en onbegrijpelijke ramp uit de geschiedenis hebben meegemaakt. Wat hebben zij aan mijn