De lichtvoetige Carry van Bruggen

Van Carry van Bruggen zijn twee werken in de Canon van de Nederlandse Letterkunde terechtgekomen: haar filosofische Prometheus en haar modernistische Eva. Twee intense werken, waardoor er een air van gewichtigheid om haar heen is komen te hangen. Terwijl ze ook een luchtige, satirische, opgetogen kant heeft. Op zoek naar de lichtvoetige Carry van Bruggen.

Einde van een decennium: vijf romans uit én over de jaren 10

De jaren 10 van de 21e eeuw zitten er bijna op… en wat een ongelooflijk turbulent decennium was het! Schrijvers die hun tijd proberen te duiden, hebben een wereld op drift onder hun hoede. Hoe ze dat aanpakken? Deze vijf romans helpen om onze tijd te bevatten – voor onszelf, en voor de generaties na

Eindelijk Nederlandse vertaling voor Eileen Chang

Eileen Chang, een van de grootste Chinese auteurs ooit, is eindelijk in het Nederlands vertaald. ‘De liefde van een half leven’ is kenmerkend en daarmee een goede introductie tot haar werk. Waarom ze zo uitzonderlijk is, en de moeite van het lezen waard blijft, begrijp je na het lezen van deze roman. En daarna wil

Schrijven in het moment: Ali Smith in Brexit-Engeland

Ali Smith was opgetogen te ontdekken dat een boek zes weken nadat zij de laatste punt had gezet, in de winkel kan liggen. Dat wat je schrijft over het nu, ook in het nu uitgegeven kan worden. Het gaf haar nieuwe vergezichten op een thema dat haar al haar hele oeuvre bezighoudt: tijd. Ze besloot

Introductie tot Gogol: De Mantel

Nikolaj Gogol heeft grote invloed gehad op een heel scala aan schrijvers wereldwijd; misschien omdat hij zoveel gezichten heeft. Dat maakt hem ook nog steeds zo verrassend om te lezen. Een introductie. Misschien geeft het al enig idee van Gogols werk als je ziet wie in zijn voetsporen traden. Hij behoorde tot de voorhoede van

Herinneringen (re)construeren met Anne Enright

We construeren onszelf en ons verleden tot er een samenhangend geheel ontstaat, maar iedereen weet van zichzelf dat dit niet het hele verhaal is. Achter het ogenschijnlijk eenduidige beeld dat we van onszelf presenteren aan de buitenwereld zit een wirwar van onvolledige herinneringen en veranderde opvattingen. Die innerlijke chaos die in elk mens zit, wordt

Don Quichot en zijn rebelse geschiedschrijver

Ik ben gefascineerd door de Arabische geschiedschrijver Sidi Hamid Benengeli, die nauwgezet en betrokken is, maar ook zichtbaar worstelt met zijn materiaal. Hij bestaat niet werkelijk, moet ik daar meteen bij zeggen. Hij is een verzinsel van Cervantes, opgevoerd in ‘De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha’. In het eerste deel van deze klassieker

Ben ik Heathcliff?

‘I am Heathcliff’, staat er op de theemok. Wat een merkwaardig literair souvenir. Nogal confronterend ook. Ben ik Heathcliff? Zijn er lezers die zichzelf Heathcliff vinden? In hoeverre vereenzelvig je je met een literair personage? En waarom zou je dat via een theemok uit willen dragen? De mok zie ik in de museumwinkel van Brontë

In de voetsporen van Raskolnikov

Misdaad en Straf daagt elke lezer uit om na te denken over moraal, armoede, religie en de menselijke psyche. Een grote roman met grote ideeën, opgebouwd rond een gesjeesde student die denkt er goed aan te doen om iemand te vermoorden. De eerste keer Misdaad en Straf lezen is een ervaring – het is zoiets

Het zelfverzekerde taalgebruik van Sherlock Holmes

Arthur Conan Doyle is niet de grootste auteur van de negentiende eeuw. Als ik door zijn werk blader, is er altijd wel iets waar ik om moet fronsen – een bordkartonnen bijfiguur hier, een plichtmatige dialoog daar, ergens anders een houterige plotwending. Maar met Sherlock Holmes heeft Doyle een van de meest onverwoestbare personages uit

Kleine inzichten in het grote Oorlog en Vrede

Oorlog en Vrede – lezers beginnen er vaak niet aan. Ik zie het meesterwerk nog wel eens voorbijkomen in lijstjes als ‘boeken waarover je liegt dat je ze gelezen hebt’ of ‘boeken die je altijd nog wel eens zou willen lezen’. Het krijgt daarmee een steeds huiveringwekkendere status, als een land waar je een stapel

Wat Selma Lagerlöf uniek maakt

Selma Lagerlöf is een van de stoerste vrouwen uit de literatuurgeschiedenis, en toch kennen we haar hier eigenlijk alleen maar van haar kinderboek ‘Nils Holgerssons Wonderbare Reis’. Naturalisme, die hypervorm van realisme, was in de mode toen zij begon met schrijven. Haar landgenoten dweepten met de cynische realist August Strindberg. Lagerlöf koos ervoor om volledig

Meerstemmige werkelijkheid bij Ali Smith

De meerstemmige roman is de meest sublieme literaire vorm als het om perspectief gaat. De lezer wordt meegesleept in verschillende gedachtenwerelden en leeft in verschillende versies van de werkelijkheid; een ervaring die binnen geen enkele andere kunstvorm haalbaar is. De Schotse Ali Smith is een meester in deze vorm. In The Accidental neemt ze ons mee

Kafka maakt het onzichtbare zichtbaar

Gregor Samsa, die in Kafka’s De Gedaanteverwisseling op een ochtend in een insect is veranderd,  vertelt ons een diepere waarheid over familieverhoudingen. Misschien dat de novelle daarom wereldwijd, in verschillende culturen en onder verschillende generaties, zoveel indruk heeft gemaakt. Hoe Kafka het voor elkaar krijgt om die waarheid over te brengen, zien we als we

De lenige geest van Anton Koolhaas

Ik zag laatst een bij door een spinnenweb in de achtertuin vliegen. Door de dreun van de webbreuk suisde de spin een eind naar beneden. Hij bleef even bewegingsloos zitten, krabbelde op, en begon de draden te herstellen. Natuurlijk moest ik aan Balder D. Quorg denken, zoals waarschijnlijk iedereen die het verhaal van Anton Koolhaas