Sommige romans hebben grote aantrekkingskracht op popmuzikanten; literaire klassiekers als Lewis Carrolls Alice in wonderland, Michail Bulgakovs De meester en Margarita en Albert Camus’ De vreemdeling kwamen allemaal in meerdere liedjes terecht. En dat gaat ook op voor George Orwells Dierenboerderij.
Het verhaal van de revolutie op een boerderij die ontaardt in een nieuwe dictatuur heeft sinds de verschijning in 1945 weerklank gevonden in onder meer theater-, film-, strip- en operavorm. Wat de doorwerking in de popmuziek betreft is het leuk om te zien dat zulke zeer uiteenlopende muzikanten zich erdoor hebben laten inspireren.
The Beatles – Piggies (1968)
George Harrison schreef Piggies als satirisch sociaal commentaar, laat hij weten in zijn autobiografie I, Me, Mine. De tekst refereert losjes aan Animal Farm: grote varkens met gesteven witte overhemden trekken zich niets aan van de kleine varkens voor wie het leven steeds slechter wordt.
Pink Floyd – Animals (1977)
Conceptalbum Animals is ook geïnspireerd op Animal Farm, maar gaat een heel andere kant op. De teksten lijken veel breder over onaangenaam en bedreigend menselijk gedrag te gaan, en dat toegeschreven aan drie diersoorten: ambitieuze honden, machtswellustige varkens en volgzame schapen. Ze maken elkaar allemaal het leven zuur, net als de bandleden van Pink Floyd zelf op dit punt in hun carrière. En dat alles live opgeluisterd met een gigantisch zwevend varken.
Scott Pettersen – Animal Farm (1984)
Een onbekende, maar sympathieke interpretatie van een Amerikaanse gitarist. Met een reggae-ritme verplaatst hij zich vooral in het lot van de dieren die een beter leven wensen en staat uitgebreid stil bij de idylle van gelijkheid en broederschap. Daar laat hij het niet bij; uiteindelijk loopt het lied net zo slecht af als het boek.
R.E.M. – Disturbance at the heron house (1987)
Zanger en tekschrijver Michael Stipe verstaat de kunst om wat complexere, multi-interpretabele teksten te schrijven. Dat geldt ook voor dit fijne lied op album Document. Er is sprake van chaos, opstand en massa-bijeenkomsten, maar wat er precies gebeurt, wordt niet expliciet duidelijk. In een interview met Rolling Stone in 2009 verduidelijkte Stipe dat het zijn interpretatie van Animal Farm was. Tegelijkertijd is het een kritiek op de regeerperiode van Ronald Reagan.
Half man half biscuit – Arthur’s Farm (1989)
Indieband Half man half biscuit schrijft vaak sardonische, associatieve, wat merkwaardige liedteksten, en daar is Arthur’s Farm geen uitzondering op. Dictator-varken Napoleon wordt letterlijk genoemd, net als de slogan uit de roman die de revolutie op gang brengt: ‘Two legs bad, four legs good’, maar daarna geeft de band er een andere draai aan, wat ontaardt in een dronken gruwelkabinet.
Dead Prez – Animal in Man (2000)
Hiphopduo Dead Prez maakte met Let’s get free een politiek bewust, strijdvaardig album. Een van de nummers is Animal in Man. De tekst concentreert zich op het begin van Animal Farm; de dieren die zich bevrijden van de onderdrukking van de boer.
Ice Nine Kills – The Nature of the Beast (2015)
Natuurlijk heeft Orwell ook de metal bereikt, het verhaal leent zich ervoor. Amerikaans metalbandje Ice Nine Kills gaat uitgebreid in op het verhaal én de boodschap van Animal Farm, om te concluderen dat de geschiedenis zich herhaalt.
En dan nog…
The Kinks – Animal Farm (1968)
Zo kan het natuurlijk ook: Ray Davies leende van George Orwell welbewust de titel Animal Farm, maar baseerde dit lied verder helemaal niet op de roman. Het is een nostalgisch deuntje over het goede leven op de boerderij.
Meer popmuziek en literatuur? In deze aflevering van SunFM is Over Literatuur te gast. Met onder meer Muse & Faust, Cherry Poppin’ Daddies & Don Quichot en Regina Spektor & De kleine prins.