De grootse natuur, de nietige mens bij Ramuz, Haushofer, Tokarczuk

Mensen domineren gewoonlijk de pagina’s van literaire werken. Ze sturen de gebeurtenissen; ze drukken hun stempel op alles om hen heen. Maar wat nu als dat niet zo is? Wat als je beschrijft hoe mensen gestuurd wórden door de grootse natuurkrachten om hen heen? Dan krijg je een ander soort roman, die je op een

George Orwells Animal Farm in popmuziek

Sommige romans hebben grote aantrekkingskracht op popmuzikanten; literaire klassiekers als Lewis Carrolls Alice in wonderland, Michail Bulgakovs De meester en Margarita en Albert Camus’ De vreemdeling kwamen allemaal in meerdere liedjes terecht. En dat gaat ook op voor George Orwells Dierenboerderij. Het verhaal van de revolutie op een boerderij die ontaardt in een nieuwe dictatuur

De wereldwijde fascinatie voor De kleine prins

Als er één boek is dat lezers uit alle hoeken van de wereld kennen, is het wel Le Petit Prince van Antoine de Saint-Exupéry. De novelle is in honderden talen en dialecten vertaald, er bestaan duizenden verschillende edities. Daarmee is het véruit de meest vertaalde roman ter wereld. Hoe heeft het prinsje in tachtig jaar

Esther Kinsky: aandachtige schrijver voor aandachtige lezers

Zo’n periode waarin je niet weet wat je met je leven aan moet, aarzelt om een richting te kiezen, het liefst even op de pauzeknop drukt: dat beschrijft Esther Kinsky subliem in Langs de rivier. Prachtige observaties van iemand die de blik naar buiten keert. De pauzes van het leven worden niet zo vaak bezongen

Wat doet een hertaler en wat heb je daaraan? Sara Burgerhart toen en nu

Tonnus Oosterhoff heeft met zijn hertaling van de Historie van Mejuffrouw Sara Burgerhart (1782) een waas weggepoetst, waardoor lezers het verhaal weer écht tot zich door kunnen laten dringen. Dat is wat een goede hertaler kan bereiken. Onvermijdelijk gaat er ook iets verloren, want hertalen is keuzes maken. Je leest niet meer alleen Wolff en

Ontdekking én herkenning in Japanse klassieker Het hoofdkussenboek

Ruim duizend jaar geleden zette Sei Shōnagon in Het hoofdkussenboek anekdotes en observaties op papier over haar leven aan het Japanse hof. Er zijn weinig schrijvers die in tijd en plaats zo ver van ons, Nederlandse lezers in de 21e eeuw, afstaan. Toch is het niet alleen maar alsof je in een totaal andere wereld

Introductie tot Gontsjarovs Oblomov

Waarom heeft een Russische roman over iemand die het liefste zo weinig mogelijk onderneemt al meer dan 150 jaar aantrekkingskracht op lezers wereldwijd? Wat zoeken en vinden zij? Een introductie tot Ivan Gontsjarovs Oblomov. Oblomov is een van de beroemdste figuren uit de Russische literatuur. Hij is synoniem gaan staan voor luiheid – hoewel daar

Wat is een literaire canon, hoe komt zoiets tot stand en wat hebben we eraan?

Een literaire canon bestaat uit teksten die we zo belangrijk vinden, dat we ze willen doorgeven aan volgende generaties. Canons zijn voer voor talloze hoogoplopende discussies, waarbij iets te vaak voorbij wordt gegaan aan het wat en waarom. Daarom hoog tijd voor: negen zelden gestelde vragen over de canon die eerst eens beantwoord moeten worden.

6 rijkbevolkte romans van nu

Het lijkt soms alsof de hedendaagse literatuur gedomineerd wordt door verhalen vanuit een enkel perspectief, vaak ook nog eens (semi-)waargebeurd. Daartegenover staan schrijvers die juist met verve een complete gemeenschap neerzetten, met alle subtiele onderlinge verhoudingen en verschillende gezichtspunten die daarbij horen. Zes hedendaagse Duitstalige auteurs schreven van die rijkgeschakeerde boeken. Stuk voor stuk laten

Herinneren volgens Kazuo Ishiguro

Op het eerste oog zijn de romans van Nobelprijswinnaar Kazuo Ishiguro opvallend divers; hij maakt steeds nieuwe keuzes in genre, setting, perspectief. Toch heeft hij een onmiskenbaar eigen stem; reflectief en onderhuids. En welke vorm hij ook kiest, steeds onderzoekt hij hoe herinneringen werken. De meeste lezers heeft Ishiguro bereikt met The Remains of the

Muriel Spark; de kunst om personages te introduceren

Er is niet één geheim dat verklaart waarom het zo’n traktatie is om Muriel Spark te lezen. Dat haar werk zo grappig, slim en verrassend is, zit ‘m in van alles, van onderwerpkeuze tot taalgebruik en het vermogen om naar een pointe toe te werken. Maar om toch op één kunst in te zoomen: ze

De lichtvoetige Carry van Bruggen

Van Carry van Bruggen zijn twee werken in de Canon van de Nederlandse Letterkunde terechtgekomen: haar filosofische Prometheus en haar modernistische Eva. Twee intense werken, waardoor er een air van gewichtigheid om haar heen is komen te hangen. Terwijl ze ook een luchtige, satirische, opgetogen kant heeft. Op zoek naar de lichtvoetige Carry van Bruggen.

Vrouwenkiesrechtstrijdster Johanna Odijk-Wouters geëerd

Johanna Petronella Odijk-Wouters streed vol overtuiging voor vrouwenkiesrecht. Ze was presidente van de Vereeniging Vrouwenkiesrecht afdeling Zaandam, maar dat niet alleen: nadat zij het publiek bevlogen had toegesproken, ontstonden er ook afdelingen in Oostzaan en Buiksloot. Daarnaast was ze betrokken bij landelijke kiesrechtinitiatieven. In een nieuwe Zaanse woonwijk gaat ze geëerd worden met een straatnaam.

5x de kunst van social distancing in de literatuur

Velen van ons leven door de corona-pandemie veel teruggetrokkener dan we gewend zijn. En nog los van alle zorgen over de om zich heen slaande ziekte, is dat best even wennen. Maar er zijn romanpersonages die ons laten zien hoe je dat doet: leven met weinig onderling contact. En dat kan best troostrijk zijn. Robert

De 594 vertalingen van Jane Eyre

In 1847 verscheen de allereerste editie van Jane Eyre, het debuut van Charlotte Brontë. Sindsdien heeft de roman een indrukwekkende opgang over de wereld gemaakt; er verschenen tot nu toe maar liefst 594 vertalingen in 57 talen. Een adembenemend aantal. Wat maakt deze roman zo ontzettend geliefd? Hoe is het mogelijk dat Jane Eyre is

Carry van Bruggen en haar lezers door de jaren heen

Carry van Bruggen publiceerde in de ongeveer 20 jaar van haar actieve schrijversleven maar liefst 26 werken. Dat is des te indrukwekkender als je beseft dat ze daarnaast ook schreef voor kranten en tijdschriften en bovendien regelmatig lezingen gaf. Maar hoe werd dat werk gewaardeerd? Een overzicht. Carry van Bruggen was heel veelzijdig: ze schreef

Einde van een decennium: vijf romans uit én over de jaren 10

De jaren 10 van de 21e eeuw zitten er bijna op… en wat een ongelooflijk turbulent decennium was het! Schrijvers die hun tijd proberen te duiden, hebben een wereld op drift onder hun hoede. Hoe ze dat aanpakken? Deze vijf romans helpen om onze tijd te bevatten – voor onszelf, en voor de generaties na

Don Quichot achterna

In Alcalá de Henares kun je op een bankje tussen Don Quichot en Sancho Panza in gaan zitten. Geinig fotomoment, maar als je écht de aanwezigheid van de tegendraadse held wilt voelen, moet je toch ergens anders zijn. Of nergens. Of overal. Samen met vrienden onderneem ik het korte treinreisje van Madrid naar Alcalá de